Wizyta u dentysty u wielu pacjentów wiąże się ze silnym lękiem oraz stresem, wynikającym z obawy przed bólem, który będzie towarzyszył wykonywanym zabiegom. Niestety niektórzy zaniedbują dolegliwości jamy ustnej i uzębienia, unikając gabinetu stomatologicznego, aż do chwili, gdy ból zęba staje się na tyle silny, iż uniemożliwia codzienne funkcjonowanie. Na szczęście nowoczesne gabinety dentystyczne dysponują środkami znieczulającymi, za sprawą których ból oraz dyskomfort podczas zabiegu może zostać ograniczony lub całkowicie wyeliminowany.
Wizyta w gabinecie stomatologicznym bez bólu – czy to możliwe?
W dzisiejszych czasach zabiegi oferowane przez nowoczesną stomatologię oraz chirurgię dentystyczną charakteryzują się nie tylko wysokim poziomem i jakością wykonywanych usług, lecz również niemal całkowitą bezbolesnością podczas ich wykonywania. Dzięki zastosowaniu znieczulenia podczas wykonywania zabiegów stomatologicznych możliwe stało się niemal całkowite wyeliminowanie bólu m.in. podczas:
- leczenia kanałowego (endodoncja),
- leczenia próchnicy,
- usuwania zębów,
- chirurgicznego usuwania zębów,
- wszczepiania implantów zębowych.
Powszechność wykorzystywania znieczulenia podczas rozmaitych zabiegów stomatologicznych sprawia, że nie tylko dzieci, ale również dorośli cierpiący na dentofobię, chętniej odwiedzają dentystów. Podanie środka znieczulającego nie tylko zmniejsza bolesność i poprawia komfort leczenia, ale przede wszystkim skutecznie minimalizuje stres.
Podstawowe rodzaje znieczulenia
Środki znieczulające podawane pacjentom podczas zabiegów stomatologicznych, tak jak inne leki, nie pozostają całkowicie obojętne dla organizmu. Z tego powodu preparaty tego typu powinny zostać dobrane do indywidualnych cech pacjenta, takich jak wiek, stan fizjologiczny (np. ciąża), przyjmowane leki czy skłonności do alergii, a także do rodzaju samego zabiegu.
Podczas najczęściej wykonywanych zabiegów, takich jak bezbolesne leczenie próchnicy, ekstrakcja zębów czy bezbolesne leczenie kanałowe, zazwyczaj stosowane jest znieczulenie miejscowe, polegające na zablokowaniu przewodzenia impulsów bólowych przez nerwy w kierunku mózgu. Czas działania takiego znieczulenia wynosi ok. 1-2 godziny, ale w zależności od rodzaju oraz dawki danego preparatu, okres ten może ulec wydłużeniu lub skróceniu.
W niektórych sytuacjach chirurgia dentystyczna oferuje przeprowadzanie zabiegów stomatologicznych w znieczuleniu ogólnym, zwanym także narkozą. Rozwiązanie to jest popularne zwłaszcza u pacjentów odczuwających bardzo silny, wręcz paniczny lęk przed dentystą (dentofobia) oraz w sytuacji, gdy konieczne jest usunięcie kilku zębów naraz, przeprowadzenie zabiegów chirurgicznych czy wszczepienie implantów. Dzięki doświadczonym anestezjologom, którzy doskonale potrafią dobrać dawkę leku do stanu zdrowia oraz wieku pacjenta, zabiegi stomatologiczne wykonywane pod narkozą stają się coraz bardziej popularne.
Rodzaje znieczulenia miejscowego
Wśród podstawowych rodzajów znieczulenia miejscowego należy wymienić:
- Znieczulenie powierzchniowe– polegające na zastosowaniu środka znieczulającego w postaci żelu lub aerozolu powierzchniowo na błonę śluzową jamy ustnej pacjenta. Jest stosowane podczas usuwania zębów mlecznych lub przed wbiciem igły z docelowym środkiem znieczulającym.
- Znieczulenie nasiękowe– najczęściej stosowany rodzaj znieczulenia, podczas którego dentysta za pomocą igły i strzykawki wstrzykuje lek znieczulający w dziąsło (tuż obok zęba, który będzie poddawany leczeniu). W ten sposób zakończenia nerwowe zostają pozbawione czucia. Metoda ta nie sprawdza się podczas leczenia zębów trzonowych, ale z powodzeniem można ją stosować przy usuwaniu zębów i pobieraniu wycinków do badań czy w protetyce.
- Znieczulenie przewodowe– polega na zastrzyku bezpośrednio w nerw zębodołowy i znieczuleniu nerwów miazgi zębowej. Chociaż sam zastrzyk może być bolesny, w jego efekcie pacjent nie odczuwa żadnych dolegliwości bólowych oraz zmian temperatur. Skutki takiego znieczulenia są odczuwalne przez kilkanaście godzin.
- Znieczulenie zęba prądem– dzięki porażeniu dziąsła niewielką ilością prądu zakończenia nerwowe zostają na jakiś czas ,,wyłączone”. W efekcie pacjent nie odczuwa dolegliwości bólowych. Znieczulenie tego typu nie może być jednak stosowane u osób z wszczepionym rozrusznikiem serca.
- Znieczulenie komputerowe– najmniej bolesna forma znieczulenia miejscowego. Substancję uśmierzającą ból z dużą precyzją dozuje bowiem specjalne urządzenie.
Substancje jakie najczęściej wykorzystuje się do znieczulenia miejscowego to lignokaina, mepiwakaina, bupiwakaina, artikaina. W ich składzie znajdują się również środki umożliwiające szybkie obkurczanie się naczyń krwionośnych, które minimalizuje towarzyszące zabiegom krwawienie oraz przedłuża działanie przeciwbólowe. Należą do nich adrenalina oraz epinefryna.
Przeciwwskazania
Przed podaniem jakiegokolwiek leku znieczulającego dentysta zawsze powinien przeprowadzić z pacjentem wywiad odnośnie jego stanu zdrowia oraz przyjmowanych na stałe leków, przebytych chorób, czy też aktualnej sytuacji osobistej (np. u kobiet w ciąży oraz karmiących piersią zostanie zastosowany inny rodzaj znieczulenia, aniżeli w standardowych przypadkach). U osób cierpiących na niewydolność krążeniowo-oddechową, arytmię oraz będących po udarze mózgu, dzieci poniżej 4 roku życia czy sportowców podlegających kontroli antydopingowej należy zrezygnować ze znieczulenia, które w swoim składzie zawiera adrenalinę. Bezwzględnie należy również poinformować stomatologa o alergiach na leki i substancje lecznicze.
Dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii oraz odpowiedniej aparatury, podawanie znieczulenia nie powoduje dyskomfortu czy bólu. U osób wyjątkowo obawiających się zabiegu oraz samego zastrzyku można zastosować znieczulenie powierzchniowe przed docelowym wbiciem igły z substancją likwidującą uczucie bólu. Wszystkie te czynniki sprawiają, iż pacjenci coraz częściej i chętniej odwiedzają gabinety dentystyczne.
